Yardım Toplama
Yardım toplama ile ilgili usul ve esaslar 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu ve 27/12/1999 tarihli ve 23919 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yardım Toplama Esas Ve Usulleri Hakkında Yönetmelikle düzenlenmiştir.
YARDIM TOPLAYABİLECEK OLANLAR:
Kamu yararına uygun olarak, amaçlarını gerçekleştirmek, muhtaç kişilere yardım sağlamak ve kamu hizmetlerinden bir veya birkaçını gerçekleştirmek veya destek olmak üzere gerçek kişiler, dernekler, kurumlar, vakıflar, spor kulüpleri, gazete ve dergiler yardım toplayabilirler.
YARDIM TOPLAMA ŞEKİLLERİ:
Makbuzla, belirli yerlere kutu koyarak, bankalarda hesap açtırarak, yardım pulu çıkararak, eşya piyangosu düzenleyerek, kültürel gösteriler ve sergiler yoluyla, spor gösterileri, gezi ve eğlenceler düzenlemek veya bilgileri otomatik ya da elektronik olarak işleme tâbi tutmuş sistemler kullanmak suretiyle yardım toplanabilir.
Yardım toplama faaliyetlerinde, yardım toplama şekillerinden bir veya birkaçı kullanılabilir.
Yardım toplama işinde kullanılan makbuz ve biletlerde, yardımın hangi amaç için toplandığının belirtilmesi zorunludur.
Gerçek kişiler tarafından girişilecek yardım toplama faaliyetlerinde, bu iş için hazırlanacak özel makbuz veya biletler kullanılır.
YARDIM TOPLAMA İZNİ VERMEYE YETKİLİ MAKAMLAR:
Kişiler ve kuruluşlar yetkili makamdan izin almadan yardım toplayamazlar.
Yardım toplayacak kişi ve kuruluşlar yardım toplama faaliyetini, bir ilçenin sınırları içinde gerçekleştirecekse ise o ilçenin kaymakamlığından, bir ilin birden fazla ilçesinde gerçekleştirilecekse o ilin valiliğinden, birden fazla ilde yürütecekse, yardım toplama faaliyetine girişecek gerçek veya tüzel kişilerin yerleşim yerinin bulunduğu ilin valiliğinden izin almaları gerekmektedir.
İzin alınmadan girişilen yardım toplama faaliyetleri güvenlik kuvvetlerince derhal menedilir ve sorumlular hakkında kovuşturma yapılır.
YARDIM TOPLAMA İZNİ BAŞVURU EVRAKLARI:
Yardım toplayacaklar isteklerini bir dilekçeyle izin vermeye yetkili makama bildirirler. Müracaat dilekçelerinde;
– Hangi amaçla ve ne miktarda yardım toplanacağı,
– Yardım toplama faaliyetlerinin sürdürüleceği il ve ilçeler,
– Yardım toplama şekillerinden hangilerinin kullanılacağı, (Kanunun 5 inci maddesinde makbuzla, belirli yerlere kutu koyarak, bankalarda hesap açtırarak, yardım pulu çıkararak, eşya piyangosu düzenleyerek, kültürel gösteriler ve sergiler yoluyla, spor gösterileri, gezi ve eğlenceler düzenlemek veya bilgileri otomatik ya da elektronik olarak işleme tâbi tutmuş sistemler kullanmak suretiyle yardım toplanabileceği belirtilmiştir.)
– Kaç kişi çalıştırılacağı,
– Yardım toplamada kullanılacak makbuz miktarına yer verilir.
-Tüzel kişiliği haiz kuruluşların müracaatlarında kuruluşun yönetim organlarında görevli olanların, gerçek kişilerin yardım toplaması halinde ise sorumlu kurul üyelerinin ve yardım toplama faaliyetlerinde görev alacakların açık kimlikleri ve adres bilgileri belirtilir. (Kanunun 11 inci maddesinde yardım toplama faaliyetinin gerçek kişiler tarafından yürütülmesi halinde en az üç kişiden oluşan sorumlu kurul oluşturulması zorunlu olduğu, tüzel kişilerin sorumlu kurulunun ise yönetim organları olduğu belirtilmiştir.)
Bununla birlikte;
Kamu görevlilerinin çalıştırılmasının düşünülmesi halinde ilgili valilik ve kaymakamlıklardan alınmış izin belgeleri,
Toplanacak yardım miktarını belirlemeye yarayacak keşif özeti, rapor ve benzeri bilgi ve belgeler,
Bakanlığımız 2009/73 sayılı Genelgesi ile değiştirilen 2005/38 sayılı Genelgenin 3 üncü maddesinin (c) bendi gereği, faaliyette görevlendirileceklerin T.C. kimlik numaraları, ikametgah ve adli sicil beyanları ile ikişer adet vesikalık fotoğrafları,
Yardım toplama, öğrenim kurumları yararına veya kurum içinde yapılacak ise Kanunun 8 inci maddesi gereği kurum sorumlusunun yazılı izni de müracaat dilekçesine eklenir.
BAŞVURUNUN İNCELENMESİ VE İZİN SÜRESİ:
İzin vermeye yetkili makamlarca başvuru üzerine; işin önemi, yardım toplama faaliyetine girişeceklerin yeterlikleri, yapılacak hizmetin amaca ve kamu yararına uygunluğu, yardım toplama faaliyetinin başarıya ulaşıp ulaşamayacağı ve gerekli görülen diğer konular üzerinde inceleme yapılır ve sonucu en geç iki ay içinde başvuranlara bildirilir.
Yardım toplama süresinin takdiri, izin veren makama aittir. Bu süre bir yılı geçemez. Ancak, haklı sebeplerin bulunması halinde verilen süre, izin veren makamca bir yılı geçmemek üzere uzatılabilir.
SORUMLU KURUL:
Gerçek kişiler, yardım toplama faaliyeti için en az üç kişiden ibaret sorumlu kurul oluşturmak zorundadırlar. Tüzel kişilerin sorumlu kurulu, yönetim organlarıdır.
Sorumlu kurulda görev alanlar ile değişikliklerin, izin veren makama on gün içinde bildirilmesi gerekir.
Yardım toplama faaliyetlerinde bulunanlar makbuz ve biletleri kaydetmek üzere örneği Ek-1’de gösterilen ve noterden veya dernekler biriminden onaylı “Makbuz-Bilet Kayıt Defteri”ni tutmak zorundadır.
Sorumlu kurul üyesine zimmetle teslim edilen makbuz, bilet ve yardım toplama pulları, bu üye tarafından numarası en küçük olandan başlamak üzere, alt alta yazılmak suretiyle Makbuz-Bilet Kayıt Defteri’ne kaydolunur. Sayman üye olarak gösterilen sorumlu kurul üyesi bu defterin düzenli bir şekilde tutulmasından sorumludur.
Makbuz ve biletler, yardım toplama faaliyetlerinde görev alması uygun görülenlere sayman üye tarafından zimmetle verilir ve bu deftere kaydedilir.
FAYDALI BİLGİLER:
1- Sorumlu kurullar, yardım toplama süresinin bitiminden itibaren on gün içinde toplanan yardımın kesin hesabını çıkarmak ve bir örneğini veren makama vermekle yükümlüdürler.
2- Yardım toplama faaliyetine girişenler bu faaliyetin düzenli ve verimli bir şekilde yürütülmesinden, süresi içinde sonuçlandırılmasından, toplanan para ve eşyanın korunmasından ve amaca uygun şekilde kullanılmasından sorumludur.
3- Yardım toplama faaliyetleri ile sağlanan net gelirin gerçekleştirilmek istenen amaç doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığı izin veren makamın gözetim ve denetimine tabidir.
4- Makbuzla, belirli yerlere kutu koymak veya bilgileri otomatik ya da elektronik olarak işleme tâbi tutmuş sistemler kullanmak suretiyle,bankalarda hesap açtırarak, yardım pulu çıkararak yardım toplama şekillerinde giderler, brüt gelirin yüzde onunu; eşya piyangosu düzenleyerek, kültürel gösteriler tertipleyerek, sergiler açarak, spor gösterileri, gezi ve eğlenceler düzenleyerek yardım toplama hallerinde ise giderler, brüt gelirin yüzde kırkını geçemez.
Giderlerin gösterilen oranları geçmesi halinde aradaki fark, haklı nedenler olmadıkça, sorumlu kurul üyelerine ödettirilir.
5- Toplanan yardımın, amacı gerçekleştirecek miktara ulaşamaması veya amacın gerçekleşmesinden sonra bir miktarının artması hallerinde; söz konusu yardımlar,izin veren makamlarca, yardım hangi amaç için toplanmış ise, o veya benzeri amacı gerçekleştirebilecek kuruluş veya kuruluşlara devrettirilir.
6- Basım evleri, izin almak suretiyle yardım toplama faaliyetine girişen kişi ve kuruluşların bastıracağı makbuz, bilet ve yardım pullarının seri ve numaralarını bastıktan sonra durumu, yedi gün içinde izin veren makama bildirmek ve basılanların birer örneğini göndermek zorundadırlar.
7- Türkiye’de yabancı temsilciliklerce yardım toplanması Dış işleri Bakanlığının iznine bağlıdır.
8- Yardım toplama faaliyetinden elde edilen mal ve paraları zimmetine geçiren kişi, kamu görevlisi olup olmadığına bakılmaksızın, Türk Ceza Kanununun zimmet suçuna ilişkin hükümlerine göre cezalandırılır.
9- Yardım Toplama Kanun hükümlerine aykırı olarak izinsiz yardım toplayanlara 2017 yılı için 1.283,00 Türk Lirası idarî para cezası verilir. İzin verilen yer dışında yardım toplayanlara 2017 yılı için 914,00 Türk Lirası idarî para cezası verilir. Kanunun diğer hükümlerine aykırı davranışta bulunanlara, fiilleri suç oluşturmadığı takdirde,2017 yılı için 363,00 Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu maddede yazılı olan idarî yaptırımlara karar vermeye mahallî mülkî amir yetkilidir.
2860 SAYILI YARDIM TOPLAMA KANUNU ÇERÇEVESİNDE YAPILAN YARDIM TOPLAMA FAALİYETLERİNDE İDARİ YAPTIRIMLA KARŞILAŞILMAMASI İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
2860 Sayılı Yardım Toplama Kanunu kapsamında verilen izin dahilinde belirli sürede kamu yararına uygun olarak yardım toplama yapılabilir. Yardım toplamadan elde edilecek gelirler sadece yardım toplama amacı dahilinde kullanılır. Dernekler, genel giderleri (elektrik, su, telefon, kira, internet, personel gideri) için yardım toplayamaz ve yardım toplamadan elde edilen gelirleri genel gidrleri (cari giderler) için kullanamaz.
1-Yapılan harcamalarda vergi usul kanuna göre belirlenen belgeleri (fatura, fiş vb) zamanında almayı ihmal etmeyiniz. Diğer harcamalarınız için gider pusulası veya gider makbuzu düzenleyiniz.
2-Harcama belgelerinin usulüne uygunluğuna dikkat ediniz. Fatura kesilebilecek bir harcamada gider pusulası ya da gider makbuzu kullanmayınız. Gider pusulası kısa süreli yaptırılan işçilikler vb ödemeler için kullanılır. Bu tür ödemelerin vergisini yatırınız. Uzun süreli işçi çalıştırılmasında sigorta yaptırmayı unutmayınız.
3-Yardım toplama faaliyeti sırasında sadece yetki belgesi olanların yardım toplayabileceğini unutmayınız yetkisiz kimselere yardım toplattırmayınız.
4-Yardım toplama kampanyası sırasında ayni yardım yapan gerçek ya da tüzel kişiliklere makbuz düzenleyiniz. Yapmış olduğunuz ayni yardımı da “ ayni yardım teslim belgesi” düzenleyerek, yardım yaptığınız kişiye imza karşılığı veriniz.
5-Nakdi yardım yapacaksanız; tutanak tutarak elden para vermeyiniz. Bu yardımları mutlaka banka aracılığı ile ya da gider makbuzu kullanarak imza karşılığı teslim ediniz.
6-Yardım toplama işlemlerinizi, izin verilen yerleşim yerleri dışındaki yerlerde yapmayınız.
7-Yardım toplama kampanyası süresince, aldığınız nakdi yardımların 1000 TL’yi geçmesi halinde 15 günü beklemeden saymana teslim ediniz ya da bankaya yatırınız. (toplamış olduğunuz yardım miktarının harcamasını banka girişi yapmadan yapabilirsiniz). Eğer hemen harcamayacaksanız bankaya yatırınız ya da saymana teslim ediniz.
8-Yardım toplama makbuzlarını ilgili kişiler arasında devir- teslim yaptırmayı unutmayınız. Makbuzların koçanını ya da nüshasını kaybetmeyiniz. Makbuzlarda silinti, kazıntı yapmayınız.
9-Yardım toplama amacıyla bastırdığınız makbuz, bilet ve yardım toplama pullarını, cilt, seri ve sıra numaraları ile diğer baskı işlerinde kusur bulunup bulunmadığını mutlaka kontrol edip, bir tutanak hazırlanmalı ve tutanak izin verilen makama verilmelidir.
10-Yardım toplama işlemlerinde yapmış olduğunuz hatalardan dolayı düzenlenecek idari para cezalarında tüm yönetim kurulunun ya da (gerçek ve diğer tüzel kişiliklerde oluşturulan sorumlu kurulun) kanuni yükümlülük altında olduğunu unutmayınız.
11-Yardım toplama faaliyeti için oluşturulan makbuz – bilet kayıt defterini tasdik ettirmeyi ve usulüne uygun doldurmayı unutmayınız.
12-Harcamalarınızı yardım toplama amaçlarınız doğrultusunda yapınız, amaç dışı harcamaların suç olduğunu unutmayınız. Yardım toplama amacına uygun ödemeler yapınız.
13-Yardım toplama faaliyetinde idari giderlerin %10 u geçmemesine dikkat edilmelidir.(sergi kültürel gösteri vb yardım toplamalarda % 40 ı geçemez) Yapılan diğer harcamaların oranı kesinlikle amaç doğrultusunda olmak zorundadır.
14-Yardım toplama süresi bitiminde kesin hesap özetini çıkararak (yetki belgeleri, harcama belgeleri ve diğer tüm ekleri) 10 gün içerisinde mülki amirliğe veriniz. (Evraklarda ek süre istenebilir)
15-Yardım toplama izninde belirtilen amacınızı gerçekleştiriniz.
16– Yardım toplama esnasında yönetim kurulu üyeleri değişmiş ise yeni seçilen üyeler yönetime seçildikleri andan itibaren tüm işlemlerden sorumlu olur.
